Automat do pieczenia chleba to łatwy i przyjemny sposób na domowe wypieki bez konserwantów i polepszaczy. Na dodatek możemy się cieszyć świeżym i pachnącym pieczywem o dowolnej porze dnia bez wychodzenia z domu! Wystarczy włożyć potrzebne składniki, a resztą zajmie się wypiekacz. Co ważne automat do chleba zużywa stosunkowo niewiele prądu - przy wyborze standardowego programu basic, który trwa trzy godziny, urządzenie pobiera podczas całego cyklu od 0,4 do 0,55 kWh.

Poradnik kupującego - jaki automat do chleba będzie najlepszy?

Większość modeli wypiekaczy dostępnych na rynku jest dość uniwersalna, tzn. obok samego wypieku chleba nadaje się na przykład do wyrabiania ciasta na pizzę czy makaron, a nawet ułatwi nam przygotowywanie dżemu, powideł albo kompotu.

Z autopsji polecamy głównie automaty z podwójnym mieszadłem, które są według nas wydajniejsze i dokładniej mieszają składniki. Poza tym umożliwiają wyrabianie większej ilości ciasta i wypiek większego chleba (do 1,6 kg), co jest szczególnie ważne przy dużej rodzinie.

Wielkość rodziny będzie jednak determinować, jakiej pojemności automat kupimy. Najczęściej spotkać się można z masą chleba 0,5kg, 0,75 kg, 1 kg i 1,3kg. Warto również wybrać urządzenie, które umożliwia nam wybór rozmiaru chleba. Również okienko kontroli pieczenia bywa pomocne.

Cena urządzenia nie ma dużego znaczenia na rezultaty naszego pieczenia. Zarówno z tańszych urządzeń za poniżej 150 zł jak i drogich powyżej 600 zł powinniśmy się spodziewać podobnych wyników. Działanie jest dość proste we wszystkich maszynach, tak więc chleb z automatu za 800 zł nie będzie przewyższał jakością tego za 150 zł. W każdym razie wybór jest spory i można wybieraź spośród takich producentów jak: Alaska, Ariete, Bielmaier, Bomann, Clatronic, Concept, First, Gorenje, Moulinex, Optimum, Philips, Princess, Severin, Tefal, Unold, QUIGG FIF i Zelmer.

BUDOWA AUTOMATU DO WYPIEKU CHLEBA

Elementy składowe automatu do wypieku chleba na podstawie urządzenia QUIGG FIF:

1. Pokrywa z okienkiem kontrolnym i uchwytem
2. Forma do pieczenia
3. Włącznik/wyłącznik
4. Panel obsługi
5. Komora pieczenia

TYPOWE PROGRAMY W AUTOMATACH DO CHLEBA

Wszystkie automaty do wypieku chleba posiadają szereg zdefiniowanych programów, w tym:

• Program podstawowy (normalny) – najczęściej stosowany; umożliwia pieczenie zwykłego pieczywa, w tym chleba pszennego lub mieszanego z dużym udziałem mąki pszennej. Przy pomocy tego programu można piec bochenki o różnej wadze – zarówno małe jak i duże. Do chleba pieczonego na tym programie można ponadto dodawać niewielkie ilości ziarna (np. słonecznik, dynia, sezam), ziół i innych dodatków.
• Program "Chleb biały" (jasny) – program do chleba z białej mąki, pieczywa francuskiego z mąki wysokobiałkowej oraz lekkiego chleba z chrupką skórką.
• Program "Chleb pełnoziarnisty" (ciemny) – umożliwia wypiek pieczywa zawierającego dużą ilość mąki pełnoziarnistej – żytniej, owsianej lub otrębów. W tym programie uwzględniony został dodatkowy czas na wyrastanie składników. Z reguły ten rodzaj pieczywa jest mniejszy i bardziej zwarty. Program nadaje się również do przygotowywania chleba z mieszanek bezglutenowych.
• Program "Słodkie wypieki" – nadaje się do wypieków, ciast, słodkiego chleba lub pieczywa, do którego dodawany jest cukier, rodzynki lub czekolada. Można piec także chleby i ciasta z dodatkiem ziół i bakalii. Program obejmuje mieszanie, ugniatanie oraz pieczenie.
• Program „Szybki” – do szybkiego przygotowania chleba. Została z niego wyeliminowana faza wyrabiania i faza odpoczywania. W zależności od producenta czas trwania przygotowania i upieczenia chleba trwa 80-110 minut. Z powodu tak krótkiego czasu, należy przygotowywać chleby lekkie i o wadze nie większej niż 750 gram i dodać podwójną porcję drożdży. Chleb jest nieco bardziej zwarty i twardszy.
• Program "Zagniatanie ciasta" – program służy do zagniatania ciasta drożdżowego na bułki, plecionki lub do wyrabiania ciasta na pizzę. Ciasto zostaje podgrzane, wskutek czego wyrasta, ale nie zostaje upieczone. Po zagnieceniu i wyrośnięciu ciasto można dowolnie uformować i upiec w zwykłym piekarniku.
• Program "Ciasto na makaron" – program ten służy tylko do zagniecenia ciasta, została z niego wyeliminowana faza pieczenia. Przy jego pomocy można zagniatać również inne ciasta poza makaronowym. W przypadku tego ustawienia nie należy dodawać więcej niż 800 ml składników podstawowych.
• Program "Chleb jogurtowy" – nadaje się do wypieku chleba, do którego dodawany jest jogurt lub maślanka (do 1000 g).
• Program "Dżem" – program do przygotowywania powideł, marmolady, dżemów, konfitur ze świeżych owoców.

PODSTAWOWE FAZY PIECZENIA CHLEBA

• Podgrzewanie – zaraz po włączeniu automat tylko podgrzewa wszystkie składniki. W tym czasie nie słychać odgłosów pracy urządzenia. W czasie trwania tego cyklu nie powinno otwierać się klapy, gdyż zmieniamy w ten sposób temperaturę panującą w środku, co może doprowadzić do niedostatecznego podgrzania ciasta.
• Mieszanie i zagniatanie – w tej fazie wszystkie składniki zostają dokładnie wymieszane i zagniatane. Odbywa się to przy wykorzystaniu wbudowanych mieszadeł. W tej fazie dopuszczalne jest otwieranie klapy automatu i dosypywanie mąki i dolewanie wody w zależności od konsystencji ciasta. Pod koniec fazy automat daje sygnał dźwiękowy, po którym możemy dosypać także dodatki, takie jak ziarna (np. słonecznik, dynia, sezam), zioła, bakalie i inne. Kiedy ciasto zostanie dobrze wyrobione automat przechodzi do następnej fazy – rośnięcia.
• Rośnięcie – uaktywnienie tej fazy następuje po wymieszaniu wszystkich składników. Nie należy otwierać pokrywy automatu, ponieważ może to zakłócić proces fermentacji drożdży lub zakwasu i chleb może nie wyrosnąć. Faza rośnięcia jest ostatnią fazą przygotowującą ciasto do pieczenia.
• Pieczenie – to kluczowa funkcja każdego automatu do chleba uaktywniana po zagniataniu ciasta i bezpośrednio po fazie rośniecia. Trwa ona w zależności od rodzaju chleba, jego wielkości oraz przyrumienienia skórki 45–60 minut po czym automat sygnalizuje zakończenie pracy. W fazie pieczenia nie należy otwierać automatu. Warto również pamiętać, że jest on mocno rozgrzany i dotykanie go może skończyć się oparzeniem.
• Podgrzewanie 2 – większość automatów po zakończonym wypieku chleba włącza godzinną funkcję podgrzewania, czyli podtrzymywania ciepła. Lepiej jednak od razu – po upieczeniu – wyjąć bochenek z formy, ponieważ pozostawienie go na dłużej może spowodować rozmiękczenie spodu chleba z uwagi na zintensyfikowany proces skraplania. Komora pieczenia, pojemnik na ciasto i pałąk pojemnika są bardzo mocno rozgrzane, dlatego do wyjmowania pojemnika na ciasto należy zawsze używać rękawic kuchennych, aby uniknąć poparzenia.

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE PRZYGOTOWYWANIA I WYPIEKU CIASTA

• Wszelkie dodawane składniki płynne powinny mieć temperaturę pokojową. W przypadku standardowych programów optymalna temperatura wynosi od 20°C do 24°C.
• Do wypieków należy używać wyłącznie drożdży suszonych. Świeże drożdże słabo spełniają swoją rolę (fermentacja) w automatach do pieczenia chleba.
• Warto pamiętać, że efekty pieczenia zależą od wielu czynników, takich jak np. twardości wody, wilgotności powietrza, wysokości, konsystencji składników, itp., dlatego przepisy powinny służyć raczej jako punkt odniesienie, który można odpowiednio modyfikować w celu uzyskania najlepszych efektów. Przykład: jeżeli mieszkasz w wysoko położonej okolicy (powyżej 1000 metrów n.p.m.) lub w miejscu, w którym używana jest wyjątkowo miękka woda, pamiętaj, że efekt wyrastania spowodowany przez drożdże będzie wzmocniony, a tym samym ciasto będzie wyższe. W takim wypadku należy zmniejszyć ilość drożdży mniej więcej o 1/5 w porównaniu do ilości podanej w przepisie.
• Należy pamiętać, że drożdże nie powinny się stykać z cieczą ani z solą dlatego składniki ciasta należy dodawać do pojemnika w następującej kolejności: najpierw wlewamy do formy ciecz (wodę, mleko itp.) a następnie dodajemy mąkę. Cukier i sól najlepiej jest dodać na brzegu mąki a drożdże wsypać w mały dołek w mące. Ma to szczególne znaczenie gdy zamierzamy skorzystać z funkcji programatora czasu.
• Składniki takie jak np. owoce, orzechy można dodać w przypadku poszczególnych programów w momencie, gdy rozlegnie się sygnał dźwiękowy - patrz instrukcja obsługi Twojego automatu. W przeciwnym wypadku zbyt wczesne dodanie składników może skutkować ich zmieleniem.
• Jeśli skórka chleba nie jest wystarczająco przyrumieniona, to można go pozostawić w urządzeniu i zastosować program przyrumieniania, znajdujący się praktycznie w każdym automacie.

CZĘSTO SPOTYKANE PROBLEMY, MOŻLIWE PRZYCZYNY I ROZWIĄZANIA

Efekty naszych wypieków zależą od wielu czynników, takich jak np. twardości wody, wilgotności powietrza, wysokości, konsystencji składników, itp., dlatego przepisy powinny służyć raczej jako punkt odniesienie, który można odpowiednio modyfikować w celu uzyskania zadowalających nas efektów. Poniżej przedstawiamy najczęściej występujące problemy oraz ich możliwe przyczyny i rozwiązania.

Problem	Możliwa przyczyna i rozwiązanie
Chleb opada w środku	fermentacja jest zbyt krótka lub zbyt szybka ze względu na nadmierną temperaturę wody lub komory pieczenia, lub nadmierną wilgotność ilość ciasta jest większa od pojemności pojemnika i chleb opada zbyt dużo płynu za mało soli za dużo drożdży czas wyrabiania ciasta był zbyt długi podczas pieczenia pokrywa była otwarta przez zbyt długi czas
Chleb rośnie za bardzo	woda jest zbyt miękka, przez co drożdże silniej fermentują nadmierna ilość mleka powoduje silniejszą fermentację drożdży zbyt dużo drożdży zbyt duża ilość mąki niewystarczająca ilość soli
Chleb nie rośnie wcale lub zbyt słabo	brak lub zbyt mała ilość drożdży dodano stare lub nieświeże drożdże dodano zbyt mało cukru lub nastąpił przedwczesny kontakt drożdży z płynem nieodpowiedni rodzaj mąki lub nieświeża mąka dodano zbyt dużą lub zbyt małą ilość płynu lub był on za gorący
Chleb jest za suchy i za bardzo zwarty	za mało płynu drożdże były zbyt stare/złej jakości
Chleb jest niedopieczony i wilgotny w środku	dodano zbyt dużą ilość dodatkowych składników, takich jak orzechy, masło, suszone owoce, syrop itp. dodano za dużo soku owocowego
Chleb jest za mocno przyrumieniony	za dużo cukru ustawiono zbyt wysoki stopień przyrumienienia
Chleb nie jest upieczony w środku	zbyt duża lub zbyt mała ilość płynu zbyt duża wilgotność przepis z wilgotnymi składnikami, np. jogurtem
Skórka chleba jest klejąca lub chleb jest zbyt wilgotny	chleb pozostał po upieczeniu zbyt długo w urządzeniu przez co woda się skropliła i wchłonięta przez chleb suche i mokre składniki zostały dodane w nieodpowiednich proporcjach – należy zmniejszyć odpowiednio ilość płynu lub drożdży
Nieupieczona, gąbczasta powierzchnia	objętość chleba jest zbyt duża względem pojemnika zbyt dużo mąki, szczególnie w przypadku jasnego chleba zbyt dużo drożdży, cukru (lub innego słodkiego dodatku) lub zbyt mało soli
W skórce chleba pojawiły się pęcherzyki powietrza	za dużo drożdży – należy zmniejszyć ilość drożdży